Ogólne wzory obliczeń
Współczynnik wykorzystania materiału
Współczynnik bezpieczeństwa przy wytrzymałości zmęczeniowej
Średnica zewnętrzna sprężyny
D 1 = D + d [mm]
gdzie:
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
Średnica wewnętrzna sprężyny
D 2 = D - d [mm]
gdzie:
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
Ugięcie robocze
H = L 1 - L 8 = d 8 - s 1 [mm]
gdzie:
L 8 |
długość całkowicie obciążonej sprężyny [mm] |
|
L 1 |
długość wstępnie obciążonej sprężyny [mm] |
|
s 8 |
odkształcenie w pełni obciążonej sprężyny [mm] |
|
s 1 |
odkształcenie wstępnie obciążonej sprężyny [mm] |
Wskaźnik sprężyny
c = D/d [-]
gdzie:
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
Współczynnik korekcyjny naprężenia skręcającego (Wahla)
gdzie:
c |
wskaźnik sprężyny [-] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
Ogólna siła wywierana przez sprężynę
gdzie:
d |
średnica drutu [mm] |
|
τ |
naprężenie skręcające materiału sprężyny, ogólnie [MPa] |
|
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
K 1 |
Współczynnik korekcyjny naprężenia skręcającego [-] |
|
G |
moduł sprężystości materiału sprężyny [MPa] |
|
s |
całkowite odkształcenie sprężyny [mm] |
|
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
|
F 0 |
napięcie początkowe sprężyny [N] |
Stała sprężyny
gdzie:
d |
średnica drutu [mm] |
|
F 8 |
siła robocza w całkowicie obciążonej sprężynie [MPa] |
|
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
H |
skok roboczy [mm] |
|
G |
moduł sprężystości materiału sprężyny [MPa] |
|
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
|
F 1 |
siła robocza w minimalnie obciążonej sprężynie [MPa] |
Średnica podziałowa sprężyny
gdzie:
d |
średnica drutu [mm] |
|
k |
stała sprężyny [N/cal] |
|
G |
moduł sprężystości materiału sprężyny [MPa] |
|
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
Ugięcie sprężyny ogólnie
s = F / k [mm]
gdzie:
F |
Ogólna siła wywierana przez sprężynę [funt] |
|
k |
stała sprężyny [N/cal] |
Długość sprężyny luźnej
L 0 = L 1 + s 1 = L 8 + s 8 [mm]
gdzie:
L 8 |
długość całkowicie obciążonej sprężyny [mm] |
|
L 1 |
długość wstępnie obciążonej sprężyny [mm] |
|
s 8 |
odkształcenie w pełni obciążonej sprężyny [mm] |
|
s 1 |
odkształcenie wstępnie obciążonej sprężyny [mm] |
Obliczenia projektu sprężyny
W projekcie sprężyny, średnica drutu, liczba zwojów i długość sprężyny bez obciążenia l0 SĄ projektowane dla określonego obciążenia, materiału i wymiarów montażowych lub średnicy sprężyny. Dla sprężyny z zalecanymi średnicami drutu, podział t między gwintami sprężyny w stanie bez obciążenia powinien być z przedziału 0,3 D ≤ t ≤ 0,6 D [mm].
Projekt sprężyny opiera się na warunku wytrzymałości τ 8 ≤ u s τ A i zalecanych przedziałach niektórych wymiarów geometrycznych sprężyny:
L 8 ≥ L minF i D ≤ L 0 ≤ 10 D i L 0 ≤ 31.5 cala i 4 ≤ D/d ≤ 16 i n≥ 2 i 12 d ≤ t < D
gdzie:
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
|
podział czynnych zwojów w stanie nieobciążonym |
podział aktywnych zwojów w stanie bez obciążenia [mm] |
|
τ 8 |
naprężenie skręcające materiału sprężyny w stanie pełnego obciążenia [MPa] |
|
τ A |
dopuszczalne naprężenie skręcające dla materiału sprężyny [MPa] |
|
u s |
współczynnik wykorzystania materiału [-] |
|
L 8 |
długość całkowicie obciążonej sprężyny [mm] |
|
L minF |
graniczna długość próbna sprężyny [mm] |
|
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
Jeśli w specyfikacji ustalone są warunki bezpieczeństwa dla wyboczenia i warunki sprawdzające dla obciążenia zmęczeniowego, sprężyna musi je spełniać.
Oto lista procedur projektowania sprężyn dla określonych typów projektów.
Procedury projektowania
1. Określone obciążenie, materiał i wymiary zespołu sprężyny
Początkowo należy sprawdzić i obliczyć wartości wejściowe.
Projektuj średnicę przewodu i liczbę zwojów zgodnie z wymaganiami wytrzymałości i geometrii podanymi w poprzedniej tabeli. Można także użyć wartości średnicy sprężyny ze specyfikacji.
Program obliczy dla tego projektu, krok po kroku - od najmniejszej do największej, wszystkie średnice drutu sprężyny, które odpowiadają wytrzymałości i warunkom geometrycznym. Jeżeli wszystkie warunki zostaną spełnione, obliczenia są zakończone z wybranymi wartościami, niezależnie od innych zgodnych z wymaganiami średnic drutu. To oznacza, że program stara się zaprojektować sprężynę o najmniejszej średnicy i najmniejszej liczbie zwojów.
2. Projekt sprężyny dla określonego obciążenia, materiału i średnicy sprężyny
Na początku należy sprawdzić wartości wejściowe dla obliczeń.
Następnie zaprojektować średnicę drutu, liczbę zwojów, długość nieobciążonej sprężyny oraz wymiary montażowe zgodnie z wymienionymi wcześniej warunkami wytrzymałościowymi i geometrycznymi, lub z rozmiarem montażowym L 1 lub L 8 wymienionymi w specyfikacji, lub z jakąkolwiek graniczną wartością ugięcia sprężyny.
Poniższy wzór jest używany do projektowania sprężyny dla określonej średnicy drutu.
gdzie:
τ 8 = 0,85 τ A |
||
F 8 |
siła robocza w całkowicie obciążonej sprężynie [MPa] |
|
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
K 1 |
Współczynnik korekcyjny naprężenia skręcającego [-] |
|
τ 8 |
naprężenie skręcające materiału sprężyny w stanie pełnego obciążenia [MPa] |
|
τ A |
dopuszczalne naprężenie skręcające dla materiału sprężyny [MPa] |
Jeżeli dla danej średnicy drutu nie można zaprojektować odpowiedniej kombinacji wymiarów sprężyny, testowane są wszystkie średnice drutu sprężyny, które odpowiadają warunkom wytrzymałościowym i geometrycznym, zaczynając od najmniejszej do największej. Sprawdzane są odpowiednie numery sprężyn z tabeli, czy nie odpowiadają narzuconym warunkom. W tym przypadku, obliczenia są przerywane z wybranymi wartościami, niezależnie od innych zgodnych z wymaganiami średnic drutu, a sprężyna jest projektowana z najmniejszą średnicą drutu i najmniejszą liczbą zwojów.
3. Projekt sprężyny dla określonej maksymalnej siły roboczej, określonego materiału, wymiarów montażowych i średnicy sprężyny
Na początku należy sprawdzić wartości wejściowe dla obliczeń.
Następnie projektuje się średnicę drutu, liczbę zwojów, długość nieobciążonej sprężyny i minimalną siłę roboczą F 1 , tak aby spełnić wcześniej wymienione warunki wytrzymałościowe i geometryczne.
Program stara się zaprojektować sprężynę dla średnicy drutu, według wzoru:
gdzie:
τ 8 = 0,85 τ A |
||
F 8 |
siła robocza w całkowicie obciążonej sprężynie [MPa] |
|
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
K 1 |
Współczynnik korekcyjny naprężenia skręcającego [-] |
|
τ 8 |
naprężenie skręcające materiału sprężyny w stanie pełnego obciążenia [MPa] |
|
τ A |
dopuszczalne naprężenie skręcające dla materiału sprężyny [MPa] |
Jeżeli dla danej średnicy drutu nie można zaprojektować odpowiedniej kombinacji wymiarów sprężyny, działanie programu jest kontynuowane dla wszystkich średnic drutu sprężyny, które odpowiadają warunkom wytrzymałościowym i geometrycznym, zaczynając od najmniejszej do największej. Testowana jest zgodność projektowanej sprężyny ze wszystkimi wymaganymi warunkami odnośnie odpowiedniej liczby zwojów. W tym przypadku projekt zostanie skończony z wybranymi wartościami, nie biorąc pod uwagę pozostałych pasujących średnic drutu sprężyny. W ten sposób podejmowana jest przez program próba zaprojektowania sprężyny o najmniejszej średnicy i najmniejszej liczbie zwojów.
Obliczenia sprawdzające sprężyny
Obliczane są odpowiednie wartości wymiarów zespołu i ugięcia roboczego dla określonego obciążenia, materiału i wymiarów sprężyny.
Wpierw sprawdzane są wartości wejściowe dla obliczeń. Następnie obliczane są wymiary zespołu przy użyciu poniższych wzorów.
Długość wstępnie obciążonej sprężyny
Długość w pełni obciążonej sprężyny
gdzie:
L 0 |
długość wolnej sprężyny [mm] |
|
F 1 |
siła działająca w minimalnie obciążonej sprężynie [mm] |
|
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
|
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
|
G |
moduł sprężystości materiału sprężyny [MPa] |
|
d |
średnica drutu [mm] |
|
F 8 |
siła robocza w całkowicie obciążonej sprężynie [MPa] |
Ugięcie robocze
H = L 1 - L 8 [mm]
Obliczenia sił roboczych
Odpowiednie siły wywoływane przez sprężynę w trakcie pracy są obliczane dla określonego materiału, wymiarów zespołu i wymiarów sprężyny. Najpierw będą sprawdzone i obliczone dane wejściowe, następnie obliczane są siły za pomocą następujących wzorów:
Minimalna siła robocza
Maksymalna siła robocza
Obliczenia parametrów wyjściowych sprężyny
Wspólne dla wszystkich typów obliczeń sprężyny i obliczane w następującym porządku.
Stała sprężyny
Teoretyczna długość graniczna sprężyny
L 9 = (n + n z + 1 - z 0 ) d [mm]
Graniczna długość próbna sprężyny
L minF = L 9max +S amin [mm]
gdzie górna długość graniczna sprężyny w stanie granicznym L 9max :
dla nie opartych końców |
|
L 9max = 1,03 L 9 [mm] |
|
dla opartych końców i (n + nz) <= 10,5 |
|
L 9max = (n + n z ) d [mm] |
|
dla opartych końców i (n + nz) > 10,5 |
|
L 9max = 1,05 L 9 [mm] |
Suma najmniejszych dopuszczalnych odstępów między czynnymi zwojami sprężyny w stanie pełnego obciążenia
przy czym dla współczynników sprężystości c < 5 używana jest wartość c = 5
Ugięcie sprężyny w stanie granicznym
s 9 = L 0 - L 9 [mm]
Siła graniczna sprężyny
F 9 = k S 9 [N]
Odstęp między zwojami
Podział czynnych zwojów
t = a + d [mm]
Ugięcie wstępnie obciążonej sprężyny
s 1 = L 0 - L 1 [mm]
Całkowite ugięcie sprężyny
s 8 = L 0 - L 8 [mm]
Naprężenie skręcające materiału sprężyny w stanie wstępnego obciążenia
Naprężenie skręcające materiału sprężyny w stanie pełnego obciążenia
Naprężenie przy zblokowaniu
Długość rozwiniętego drutu
1 = 3,2 D (n + n z ) [mm]
Masa sprężyny
Energia odkształcenia sprężyny
Naturalna częstotliwość drgań sprężyny
Krytyczna (graniczna) prędkość sprężyny dotycząca wzbudzenia wzajemnych uderzeń zwojów z bezwładności
Sprawdzanie obciążenia sprężyny
τ 8 ≤ u s τ A i L minF ≤ L 8
Znaczenie użytych zmiennych:
a |
luz między aktywnymi zwojami w stanie wolnym [mm] |
k |
stała sprężyny [N/mm] |
d |
średnica drutu [mm] |
D |
średnica podziałowa sprężyny [mm] |
D 1 |
średnica zewnętrzna sprężyny [mm] |
D 2 |
średnica wewnętrzna sprężyny [mm] |
F |
dopuszczalne obciążenie sprężyny [N] |
G |
moduł sprężystości w ścinaniu materiału sprężyny [MPa] |
c |
wskaźnik sprężyny [-] |
H |
skok roboczy [mm] |
K w |
Współczynnik korekcyjny naprężenia skręcającego [-] |
k f |
współczynnik bezpieczeństwa przy wytrzymałości zmęczeniowej [-] |
l |
długość rozwiniętego drutu [mm] |
L |
całkowita długość sprężyny [mm] |
L 9max |
górna granica długości sprężyny w stanie granicznym [mm] |
L minF |
graniczna długość próbna sprężyny [mm] |
m |
masa sprężyny [kg] |
N |
trwałość sprężyny obciążonej zmęczeniowo w tysiącach ugięć [-] |
n |
liczba czynnych zwojów [-] |
n z |
liczba zamykających zwojów [mm] |
t |
podział aktywnych zwojów w stanie bez obciążenia [mm] |
s |
całkowite odkształcenie (wydłużenie) sprężyny [mm] |
s amin |
suma najmniejszych dopuszczalnych odstępów między czynnymi zwojami sprężyny [mm] |
u s |
współczynnik wykorzystania materiału [-] |
z 0 |
liczba zwojów przy podłożu [-] |
ρ |
gęstość materiału sprężyny [kg/m 3 ] |
σ ult |
wytrzymałość na rozciąganie materiału sprężyny [MPa] |
τ |
naprężenie skręcające materiału sprężyny, ogólnie [MPa] |
τ e |
wytrzymałość zmęczeniowa w ścinaniu sprężyny obciążonej zmęczeniowo [MPa] |
τ A8 |
dopuszczalne naprężenie skręcające dla materiału sprężyny [MPa] |