Obliczenia wytrzymałości przekładni walcowej według CSN 01 4686, ISO 6336 i DIN 3990

Oparte na obliczeniach belki o ustalonych zakończeniach. Uwzględniają większość czynników.

Współczynniki bezpieczeństwa

Zmęczenie kontaktowe

gdzie:

 

σ Hlim

kontaktowa wytrzymałość zmęczeniowa (właściwość materiału)

 

F t

siła styczna działająca na zęby

 

b w

robocza szerokość wieńca

 

d 1

średnica podziałowa zębnika

Kontakt przy obciążeniu jednorazowym

gdzie:

 

σ HPmax

dopuszczalne naprężenie kontaktowe

 

K AS

współczynnik przeciążenia jednorazowego

Zmęczenie przy zginaniu

gdzie:

 

σ Flim

granica zmęczenia dla zginania (właściwość materiału)

 

b wF1,2 = min (b 1,2 , b w + 2m)

szerokość zęba dla zginania

Zginanie przy obciążeniu jednorazowym

gdzie:

 

σ FPmax

dopuszczalne naprężenie zginające

Obliczenia współczynników

Z N ... współczynnik trwałości (dla kontaktu)

1 Z N 1.3 dla stali azotowanych

1 Z N 1.6 dla pozostałych stali

 

N Hlim

podstawowa liczba cykli obciążenia dla kontaktu (właściwość materiału)

 

N K1,2 = 60 L h n 1,2

wymagana liczba cykli obciążenia (prędkość)

Y N ... współczynnik trwałości (dla zginania)

1 Y N 1.6 dla stali azotowanych

1 Y N 2.5 dla pozostałych stali

 

N Flim

podstawowa liczba cykli obciążenia dla zginania (właściwość materiału)

 

N K1,2 = 60 L h n 1,2

wymagana liczba cykli obciążenia (prędkość)

Z L ... współczynnik smarowania

 

DIN i ISO:

 
   

Z L = C ZL + 4 (1 - C ZL ) 0,158

 

C ZL = σ Hlim / 4375 + 0,6357

 

dla σ Hlim < 850 Mpa C ZL = 0,83

 

dla σ Hlim < 1200 Mpa C ZL = 0,91

Z R ... współczynnik chropowatości

Z V ... współczynnik prędkości

 

CSN:

 
   

Z v = 0,95 + 0,08 log v

 

ISO i DIN:

 
   

C ZV = C ZL + 0,02

Z E ... współczynnik sprężystości

gdzie:

  μ

współczynnik Poissona (właściwość materiału)

 

E

moduł sprężystości (właściwość materiału)

Z H ... współczynnik współpracujących zębów

Z B ... współczynnik zazębienia jednoparowego

dla ε 1 lub wewnętrznej przekładni:

 

Z B1,2 = 1

dla ε = 0:

 
 

dla ε < 1:

 
 

Z B1,2 = Z B0 - ε b (Z B0 - 1)

gdzie:

 

Z B0 = Z B1,2 obliczono dla ε = 0

Z ε ... współczynnik liczby przyporu

dla ε = 0:

 
 

dla ε < 1:

 

dla ε 1:

 

Y ... współczynnik liczby przyporu (dla zginania)

CSN:

 

dla ε < 1:

 

dla ε 1:

ISO i DIN:

 

Z ... współczynnik kąta pochylenia zęba (dla kontaktu)

CSN:

 

Z = 1

ISO i DIN:

 

Y ... współczynnik kąta pochylenia zęba (dla zginania)

CSN:

 

Y βmin = 1 - 0.25 ε 0.75

ISO i DIN:

 

dla ε > 1 zastosowano ε = 1

 

dla β > 30° zastosowano β = 30°

Z x ... współczynnik wielkości (dla kontaktu)

Y x ... współczynnik wielkości (dla zginania)

Z W ... współczynnik twardości roboczej

Y Fa ... współczynnik kształtu

gdzie:

 

h Fa

ramię zginające siły działającej na zakończenie zęba

 

s Fn

grubość niebezpiecznego przekroju podstawy zęba koła pomocniczego

 

α Fan

kąt zginania na końcu prostego zęba koła pomocniczego

Y Sa ... współczynnik korekcyjny naprężenia

Y Sa = (1,2 + 0,13 L a ) q s exp

Y Sag ... współczynnik dodatkowego karbu w podstawie zębów

Y ... współczynnik wrażliwości na działanie karbu (zależy od materiału i promienia krzywizny przekształcenia stopy zęba)

Y R ... współczynnik powierzchni stopy zęba

K H ... współczynnik dodatkowego obciążenia (dla kontaktu)

K H = K A K Hv K Hb K Ha

K F ... współczynnik dodatkowego obciążenia (dla zginania)

K F = K A K Fv K Fb K Fa

K A ... współczynnik użytkowy (zewnętrznych sił dynamicznych)

K Hv ... współczynnik użytkowy (wewnętrznych sił dynamicznych) dla kontaktu

K Hv ... współczynnik użytkowy (wewnętrznych sił dynamicznych) dla zginania

dla CSN:

 

przy K A F t / b w < 150, uwzględniając K A F t / b w = 150

dla ISO i DIN:

 

przy K A F t / b w < 100, uwzględniając K A F t / b w = 100

 

gdzie: K P , K Q ... wartości tabeli

K Hβ ... współczynnik obciążenia podłużnego (dla kontaktu)

dla CSN:

gdzie:

 

c = 0,4

koła z utwardzanymi bokami zęba

 

c = 0,3

nieutwardzane koła zębate

 

 
 

f ky = | f sh1 + f sh2 | + f kZ - y

 

 
 

f b , f x , f y ... tolerancja zębów

y ... wartość tabeli

 

dla ISO i DIN:

 

dla

 

w innym przypadku ( < 1):

 

F βy = F βx χ

 
 

dla kół z utwardzanymi bokami zębów χ = 0,85

 
 

dla pozostałych

 

F βx = 1.33 f sh + f ma

 
 

q' = 0,04723 + 0,15551/z v1 + 0,25791/z v2 - 0,00635 x 1 - 0,11654 x 1 /z v1 - 0,00193 x 2 - 0,24188 x 2 /z v2 + 0,00529 x 1 2 + 0,00182 x 2 2

 

 

dla F t K A / b w < 100 wartości te są interpolowane

 

dla ISO c' = c' [(F t K A / b w ) / 100] 0,25

 

dla DIN c' = c' (F t K A / b w ) / 100

 

C M = 0,8

 

C R = 1 dla stałych przekładni

 

C B = [1 + 0,5 (1,2 - h f /m)] [1 - 0,02 (20° - α)]

 

E stal = 206 000

 

c = c' (0,75 ε + 0,25)

 

 

A, B ... wartości tabeli zależne od rozmieszczenia kół zębatych, wałków i łożysk

K Fβ ... współczynnik obciążenia podłużnego (dla zginania)

K Fβ = (K Hβ ) NF

gdzie:

 

 
 

h = 2 m/ε

przekładnia walcowa

 

h = 2 m

przekładnia zębata skośna

K Fa współczynnik obciążenia poprzecznego (dla zginania)

dla ε < 2:

 
 

dlaε > 2:

 
 

przy K A F t / b w < 100 uwzględniając K A F t / b w = 100

 

wartości graniczne:

 
 

dla CSN: 1 K Fα ε

 

K Hα ... współczynnik obciążenia poprzecznego (dla kontaktu)

dla CSN:

 
 

K Hα = 1 dla zęba prostego

 

K Hα = K Fα dla zęba pochyłego

DIN i ISO:

 
 

K Hα = K Fα

dla wartości granicznych: