Opisy elementów tolerancji

Doradca tolerowania rozpoznaje następujące elementy:

Elementy jednopowierzchniowe

Element jednopowierzchniowy jest elementem składającym się z pojedynczej powierzchni, która nie ma przeciwległych punktów i nie może być traktowana jako element rozmiaru.

Element rozmiaru musi mieć elementy przeciwległe, dlatego nie można uznać, że nieznaczny walec, stożek lub kula jest elementem rozmiaru. Patrz ASME Y14.5-2009, par. 1.3.17 lub ISO 14660-1.

Typ elementu	Przykład	Opis	Element odniesienia?
Powierzchnia płaska		Pojedyncza powierzchnia płaska.	Tak
Powierzchnia walcowa		Nieznaczna (≤ 180°) wewnętrzna lub zewnętrzna powierzchnia walcowa.	Nie
Powierzchnia stożkowa		Nieznaczna (≤ 180°) wewnętrzna lub zewnętrzna powierzchnia stożkowa.	Nie
Powierzchnia kulista		Nieznaczna wewnętrzna lub zewnętrzna powierzchnia kulista.	Nie
Powierzchnia obrotowa		Wewnętrzna lub zewnętrzna powierzchnia obrotowa, która nie jest walcowa, stożkowa ani kulista.	Nie
Powierzchnia wyciągnięta		Powierzchnia wyciągnięcia prostego.	Nie
Powierzchnia ogólna		Ogólna powierzchnia zakrzywiona w dwóch kierunkach.	Nie

Jednopowierzchniowe elementy rozmiaru

Jednopowierzchniowy element rozmiaru składa się z pojedynczej powierzchni z przeciwległymi punktami i charakteryzuje się wymiarem rozmiaru zastosowanym do całej powierzchni lub elementu kołowego na powierzchni. W niektórych przypadkach mogą to być co najmniej dwie powierzchnie uzupełniające się. Przykładowo otwór może być reprezentowany w modelu przez dwie powierzchnie półcylindryczne, które funkcjonują jako powierzchnia cylindryczna z przeciwległymi punktami i charakteryzują się wymiarem rozmiaru.

Zwykły element rozmiaru według ASME Y14.5-2009, par. 1.3.32.1: Jedna powierzchnia cylindryczna lub kulista, element kołowy i zestaw dwóch przeciwległych elementów równoległych lub przeciwległych powierzchni równoległych, z których każda jest skojarzona z wymiarem z tolerancją bezpośrednią.

Typ elementu		Przykład	Opis	Element odniesienia?
Powierzchniowe elementy rozmiaru	Otwór prosty		Znaczna (> 180°) wewnętrzna powierzchnia cylindryczna.	Tak
	Wał		Znaczna (> 180°) zewnętrzna powierzchnia cylindryczna.	Tak
	Kulka		Znaczna zewnętrzna powierzchnia kulista.	Nie
	Gniazdo		Znaczna wewnętrzna powierzchnia kulista.	Nie
Kołowe elementy rozmiaru	Otwór zbieżny		Znaczna (> 180°) wewnętrzna powierzchnia stożkowa.	Tak — Uwaga 1
	Wał zbieżny		Znaczna (>180°) zewnętrzna powierzchnia stożkowa.	Tak — Uwaga 1

Wielopowierzchniowe elementy rozmiaru

Wielopowierzchniowy element rozmiaru składa się z wielu powiązanych powierzchni modelu, które są skojarzone z co najmniej jednym wymiarem rozmiaru.

Typ elementu		Przykład	Opis	Element odniesienia?
Otwory specjalne	Otwór ślepy		Otwór prosty z głębokością płaską.	Tak — Uwaga 2
	Otwór wiercony		Otwór prosty z głębokością stożkową.	Tak — Uwaga 2
	Otwór wieloelementowy		Otwór prosty, otwór ślepy lub otwór wiercony z co najmniej jednym dodatkowym elementem: pogłębieniem walcowym, pogłębieniem stożkowym i/lub gwintem.	Tak — Uwaga 2
Proste wielopowierzchniowe elementy rozmiaru	Płyta		Zewnętrznie przeciwstawne, nakładające się płaszczyzny równoległe.	Tak
	Szczelina		Wewnętrznie przeciwstawne, nakładające się płaszczyzny równoległe.	Tak
	Otwór podłużny		Płaszczyzny przeciwstawne z cylindrycznymi zakończeniami stycznymi.	Tak — Uwaga 4
Zbieżne wielopowierzchniowe elementy rozmiaru	Płyta zbieżna		Zewnętrznie przeciwstawne, nakładające się płaszczyzny zbieżne wyśrodkowane na płaszczyźnie środkowej.	Tak — Uwaga 3
	Szczelina zbieżna		Wewnętrznie przeciwstawne, nakładające się płaszczyzny zbieżne wyśrodkowane na płaszczyźnie środkowej.	Tak — Uwaga 3
	Otwór podłużny zbieżny		Przeciwstawne płaszczyzny zbieżne ze stożkowymi zakończeniami stycznymi.	Tak — Uwaga 5

Elementy wielopowierzchniowe

Grupa wielopowierzchniowa składa się z co najmniej dwóch powierzchni, których nie można uznać za wielopowierzchniowy element rozmiaru (jak opisano powyżej).

Typ elementu	Przykład	Opis	Element odniesienia?
Grupa koplanarna		Co najmniej dwie wyrównane płaszczyzny koplanarne.	Tak
Grupa planarna		Co najmniej dwie równoległe powierzchnie płaskie, które nie są wyrównane ani koplanarne.	Nie
Grupa współcylindryczna		Co najmniej dwa otwory proste lub co najmniej dwa wały, które mają ten sam rozmiar i są współosiowe.	Tak
Grupa cylindryczna		Co najmniej dwa otwory proste lub co najmniej dwa wały, które są współosiowe, ale nie mają tego samego rozmiaru.	Nie
Grupa wyciągnięcia prostego		Co najmniej dwie powierzchnie, które tworzą element wyciągnięcia prostego (jeden kierunek symetrii translacyjnej).	Nie
Grupa obrotowa		Co najmniej dwie powierzchnie, które tworzą element obrotowy (jeden kierunek symetrii obrotowej).	Nie
Grupa ogólna		Co najmniej dwie powierzchnie, które tworzą element ogólny bez kierunków symetrii.	Nie

Uwagi dotyczące elementu odniesienia:

1. Zakłada się, że element odniesienia jest okręgiem pomiarowym elementu. Ten element odniesienia nie może być używany jako główny element odniesienia w tolerancji kształtu i położenia (chyba że jest używany w połączeniu z innym współosiowym elementem odniesienia do definiowania wielu elementów odniesienia, na przykład A-B). Może być używany jako odniesienie w tolerancji kształtu i położenia tylko wtedy, gdy jeden z elementów odniesienia wyższego priorytetu stanowi płaszczyznę normalną do osi elementu.
2. Zakłada się, że element odniesienia jest otworem głównym. Inne powierzchnie elementów są ignorowane.
3. Zakłada się, że element odniesienia jest elementami linii przeciwległej na płaszczyźnie pomiarowej elementu. Ten element odniesienia nie może być używany jako główny element odniesienia w tolerancji kształtu i położenia. Może być używany jako odniesienie w tolerancji kształtu i położenia tylko wtedy, gdy jeden z elementów odniesienia wyższego priorytetu stanowi płaszczyznę normalną do płaszczyzny środkowej elementu.
4. Zakłada się, że element odniesienia jest przeciwległymi płaszczyznami równoległymi. Zakończenia cylindryczne są ignorowane.
5. Zakłada się, że element odniesienia jest elementami linii przeciwległej na płaszczyźnie pomiarowej elementu. Zakończenia stożkowe są ignorowane. Ten element odniesienia nie może być używany jako główny element odniesienia w tolerancji kształtu i położenia. Może być używany jako odniesienie w tolerancji kształtu i położenia tylko wtedy, gdy jeden z elementów odniesienia wyższego priorytetu stanowi płaszczyznę normalną do płaszczyzny środkowej elementu.