Definicja typu pręta — parametry (BS 5950:2000)

Opcja służy do określenia dodatkowych parametrów normowych typu pręta stalowego. Opcja ta staje się dostępna po wybraniu opcji Nowy typ pręta w oknie dialogowym Typ pręta lub po naciśnięciu przycisku Parametry w oknie dialogowym Definicje.

W polu Typ pręta podawana jest nazwa wybranego typu pręta (można wpisać w tym polu dowolną nazwę typu pręta). W polach Wyboczenie względem osi Y lub Z wprowadzona może zostać długość pręta dla odpowiedniej płaszczyzny. Istnieją dwa sposoby podania tej długości:

W przypadku jednoczesnego zdefiniowania kilku elementów, których rzeczywiste długości różnią się i dla których np. dodatkowe podpory są rozmieszczone równomiernie, druga opisana metoda jest bardzo przydatna. Jeśli ustawione parametry mają być zachowane jako kategoria, takie wprowadzanie długości jest konieczne. Wpisanie wartości 1.0 gwarantuje, że każdy pręt definiowany za pomocą kategorii jako Ly będzie miał przyjętą swoją rzeczywistą długość.

W polu Współczynnik długości wyboczeniowej określone mogą zostać współczynniki długości wyboczeniowej pręta w obydwu kierunkach. W odpowiednie pola wpisywana jest automatycznie rzeczywista długość pręta (ew. suma długości prętów składowych).

Współczynnik długości wyboczeniowej zależy od warunków podparcia końcowych węzłów pręta w płaszczyźnie wyboczenia. Długość wyboczeniową pręta można również określić w oknie dialogowym Schematy wyboczeniowe, które można otworzyć poprzez naciśnięcie ikony schematycznie przedstawiającej wybrany typ modelu wyboczeniowego pręta. Znajdują się tam typowe schematy podparcia pręta; po wyborze jednego z nich wartość współczynnika będzie przyjęta lub obliczona automatycznie.

Ikony w oknie dialogowym są podzielone na dwie grupy: pierwsza grupa zawiera typowe (normowe) sposoby podparcia pręta i odpowiadające im wartości współczynników wyboczeniowych, natomiast druga zawiera ikony do obliczania współczynnika wyboczenia dla słupów ram wielokondygnacyjnych.

Uwzględnienie wyboczenia w obliczeniach następuje zawsze, gdy w pręcie pojawia się siła ściskająca, nawet jeśli jest ona niewielka w stosunku do innych sił wewnętrznych. Program samodzielnie nie wykonuje oddzielnej analizy, która pozwoliłaby określić, czy efekty wyboczenia mogą być pominięte, czy też nie. Jeśli użytkownik chce wyeliminować efekty wyboczeniowe z obliczeń, należy wybrać ostatnią ikonę. Po wyborze tej opcji efekty wyboczeniowe zostaną pominięte w procesie obliczeniowym.

Opcje Krzywa wyboczeniowa pozwala programowi dostosować krzywe wyboczeniowe. Jeżeli opcja Auto jest wybrana, to program dokona wyboru samodzielnie — krzywa wyboczeniowa odpowiednia dla przekroju stosowana zgodnie z tablicą 23 normy; w innych przypadkach program wykonuje obliczenia wyboczenia, przyjmując krzywą wyboczenia zdefiniowaną przez użytkownika.

W polu Parametry zwichrzeniowe wybrane mogą zostać opcje wykorzystywane podczas weryfikacji zwichrzenia pręta: typ wyboczenia bocznego, wartość współczynnika mLT oraz współczynnik długości zwichrzeniowej dla półki górnej i dolnej. Naciśnięcie odpowiedniej ikony powoduje otwarcie okna dialogowego umożliwiającego definicję odpowiednich parametrów.

Opcja Typ zwichrzenia służy do określenia odpowiednich, normowych parametrów zwichrzeniowych w zależności od schematu statycznego pręta. Zgodnie z wymogami normowymi należy przyjąć jeden z uwzględnionych w normie schematów. Schematy w postaci ikon odzwierciedlają dokładnie odpowiednie pozycje z normy. Ostatnia ikona oznacza rezygnację z uwzględniania efektów zwichrzeniowych w trakcie obliczeń.

Dla określenia warunków zwichrzeniowych niezbędne jest również określenie wartości współczynnika rozkładu momentów.

Obliczenia zwichrzeniowe wymagają podania dla pręta odległości przekrojów zabezpieczonych przed skręceniem — tzw. długości zwichrzeniowej. Z uwagi na możliwość mocowania osobno półki górnej lub dolnej oraz występowania w różnych przypadkach obciążeniowych naprężeń ściskających w górnej lub dolnej półce rozróżnia się dwie długości zwichrzeniowe. Użytkownik podaje wartość współczynnika, przez który należy pomnożyć bazową długość pręta, aby otrzymać długość zwichrzeniową. Długość Iz jest traktowana jako długość bazowa. Wartość współczynnika można wpisać bezpośrednio lub wybrać ikonę z typowym przypadkiem zamocowań, dla którego współczynnik zostanie dobrany automatycznie (patrz: efektywne długości belek i efektywna długość wspornika).

Uwaga: Wyjaśnienie symboli znajdujących się w powyższym oknie dialogowym można znaleźć w oknie dialogowym Wyniki (karta Wyniki szczegółowe). W wymienionym oknie dialogowym znajdują się określenia wszystkich parametrów przyjętych do obliczeń prętów stalowych oraz wielkości wynikowych otrzymanych po obliczeniach prętów.

Po naciśnięciu przycisku Więcej pojawia się na ekranie dodatkowe okno dialogowe, w którym użytkownik może zdefiniować pozostałe parametry typu pręta opisane w normie, takie jak: współczynnik momentu zastępczego, parametry przekroju itp.

Po naciśnięciu przycisku Użytkowanie pojawia się na ekranie dodatkowe okno dialogowe, w którym mogą być zdefiniowane parametry typu pręta (przemieszczenie graniczne, ugięcie wstępne).

Po naciśnięciu przycisku Żebra pojawia się na ekranie dodatkowe okno dialogowe, w którym użytkownik może zdefiniować wzmocnienia (żebra poprzeczne) wzdłuż pręta.

Naciśnięcie przycisku Zapisz powoduje dodanie typu pręta o zdefiniowanej nazwie i określonych parametrach do listy wcześniej zdefiniowanych typów prętów stalowych.